Web Programlama
Web programlama yapmak isteyenlerin özen göstermesi gerektiği birçok detay bizlerle buluşuyor. Bunları sizler için paylaşmak isteriz.
Web yazılımı geliştirenler için HTML, CSS ve JS büyük bir öneme sahip. Çünkü web uygulamasında bu diller yoğun bir biçimde kullanılıyor. Bunlara ek olarak arka planda çalışması için ASP.NET platformu ve PHP diline de ağırlık veriliyor. Ayrıca C#, Python, JAVA ve JavaScript gibi dillerin de web geliştirme için kullanılabildiği görülüyor. Böyle bir durumda web yazılımcılarının kafası karışabilir. Biz sizlere doğru yolu göstermek için buradayız.
Web Programlama
Web kodlama, web sayfası programlayanların kullandığı bir terim. Bu alanda insanlar, web uygulaması geliştirerek hünerlerini ortaya döküyor. Örneğin WordPress için eklenti geliştirilebilir. Bunun yanı sıra çok oyunculu oyun gibi sıfırdan bir web uygulaması yapılabilir. Kısacası web programlama HTML, CSS, JS, PHP veya bu gibi dillerin kullanımı ile sayfaların oluşturulmasıdır.
Web Programlama Sırasında Önemsenmesi Gereken Detaylar
Dil Seçimi
Web yazılımı geliştirirken dikkat edilmesi gereken ilk şey dil seçimi. Bir yazılımcı, hangi dil ile gelişeceğine iyi karar vermeli. Mantıken pek çok dil ile web sitesi kurulabiliyor. C#, JavaScript, JAVA, Python veya PHP gibi daha saymadığımız birçok programlama diliyle web sitesi geliştirmek mümkün. Bizim tavsiyemiz PHP kullanımıdır. Çünkü günümüzde PHP, en yaygın web sitesi geliştirme ortamları arasında liderliği elinde barındırıyor. Bu durum, PHP ile ilgili kaynak bulmayı kolaylaştıran bir durum. Ayrıca PHP topluluklarına da kolayca erişilebilir.
Uygulama Tercihi
Dil seçimi sonrasında dile en uygun yazılımı tercih etmek gerekiyor. PHP için Notepad++ veya Visual Studio Code gibi yazılımlar gayet başarılı. Eğer ASP.NET platformunda C# kodlama yapılacak ise bu durumda Visual Studio önerilir. JS için ise herhangi bir kod editörü kullanılabilir. Eğer daha profesyonel ve sade bir yazılım aranıyor ise eklenti desteğine de yer veren Visual Studio Code öneririz.
Gerekli Kütüphanelerin Hazırlanması
Eğer web uygulamasına yeni başlanıyor ise bazı kütüphaneler veya eklentiler ihtiyaç olabilir. Bazı insanlar sıfırdan özellikleri kodlamaya çalışır fakat hazır kütüphaneler çok yardımcı olmakta. Ne de olsa Amerika’yı baştan keşfetmeye gerek yok. Eğer özgün bir şey isteniyor ise ücretsiz kütüphaneler düzenlenerek ortaya harika sonuçlar çıkarılabilir. Mesela Bootstrap kütüphanesinde bazı kodlar alınarak istenilen hale getirilebilir. JQuery için de aynı şey geçerli. Yani bu kütüphaneler eklendikten sonra nasıl isteniyor ise öyle kullanılabiliyor.
Kod kütüphanelerinin yanı sıra eklentiler de önemli bir yer kaplıyor. Eğer bir web sitesi geliştiriliyor ise eklentiler de büyük faydalar sağlar. İster PHP eklentisi olsun ister kod editörü için eklentiler olsun bu eklentiler isteğe bağlı olarak hazır hale getirilebilir. Gerekli testler uygulandıktan sonra artık kod yazmaya hazırsınız.
API Olaylarına Giriş
İnsanların web programlama sırasında dikkat etmesi gerektiği bir diğer şey API olayları olmakta. Eğer bir siteden veya uygulamadan veri çekmek gerekiyor ise API’den yararlanılmalı. Tabii mümkünse. API, bir kaynaktan JSON veya farklı formatlarda veri çekmek demek. Önce veri gönderilir. Sonrasında bu veri işlenerek çıktı olarak geri döner. API olayı URL üzerinden de uygulanabiliyor. Google, URL üzerinden GET ve POST metodu ile API desteği sunmakta. Özetle API’ler büyük fayda sağlar.
Kod Yazmaya Başlama
Web yazılımı geliştirmek isteyenlerin artık yapması gerektiği şey kod yazmaya başlaması. API, kod kütüphanesi ve eklentiler hazır ise artık kod yazma işlemine geçilebilir. Sonuç olarak kod yazmak için önce gerekli olan şeylerin hazırlanması ve sonrasında kod yazmaya başlanması gerekir.
Kodun Verimli Olması
Web programlama yapmak isteyen bir bireyin verimli kodlar yazması gerekir. Bunu bir örnekle açıklayalım. 300 karakterli bir kod olsun. Bu kod, daha optimize hale getirilerek 100 karaktere kadar düşebilir. Bu da 200 bayt tasarruf sağlar. Özetle kod, mümkün oldukça kısa, sade ve öz kodlanmalı. Bu durum daha az yer kaplamasının yanı sıra performansa da olumlu etki sağlar.
Güvenlik Açıklarına Yer Vermemek
Bir kod yazarken o kodun güvenlik açıklarının olmamasına da önem gösterilmeli. Kodda eğer güvenlik açığı bulunmaz ise kod, sağlıklı olur. Güvenlik açıkları arasında karşımıza SQL injection ve XSS gibi çeşitli açıklar çıkar. SQL injection, SQL kullanan web uygulamalarında görünür. Bu açık ile beraber SQL verileri çalınabilir veya değiştirilebilir. XSS açığı ise JavaScript üzerinden kod enjekte etmeye yarar. Bundan dolayı kodları yazarken güvenliğe önem gösterilmeli ve testler uygulanmalı.
Web Uygulamasını Test Etmek
İster PHP olsun ister ASP.NET olsun web uygulaması geliştirdikten sonra kodlama aşaması bitince testlerin uygulanması gerekir. Bu aşama her özellik kodlandıktan sonra da yapılabilir. Bir de genel testler bulunur. Genel testler, bir hata olup olmadığını tespit etmek için uygulanır. Eğer bir problem ile karşılaşılır ise bu sorun giderilir.
Diğer Kullanıcıların Web Yazılımını Yorumlamasını Sağlamak
Web programlama, oldukça önemli bir alan. Bir web yazılımı geliştirdikten sonra uygulamanın ne kadar güzel olduğunu anlamanın yolu insanlara paylaşıp değerlendirme almak. Bu sayede eleştirilerle beraber web uygulamasının daha güzel gelişmesine destek olunuyor.